Transport towarów niebezpiecznych wciąż wzbudza wiele wątpliwości i emocji. Jakie przesłanki trzeba spełnić? Czy to prawda, że przewóz towarów niebezpiecznych może stanowić zagrożenie zarówno dla transportującego, jak i dla osób postronnych? O co musi dbać kierowca i w jakim zakresie odpowiada za ewentualne uszkodzenia czy zanieczyszczenia środowiska? Sprawdźmy!

Na czym polega transport materiałów niebezpiecznych?

Transport materiałów niebezpiecznych to przewóz wysoce niebezpiecznych lub wybuchowych substancji różnymi środkami transportu. Przemieszczanie takich materiałów jest regulowane przez międzynarodowy organ powołany przez Organizację Narodów Zjednoczonych, znany pod nazwą UN Transport of Dangerous Goods Regulations (Przepisy ONZ dotyczące transportu towarów niebezpiecznych).

Uznaje się je za jeden z najważniejszych aktów prawa międzynarodowego w zakresie bezpieczeństwa transportu. W skład tego organu wchodzą różne organizacje, w tym Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO), Międzynarodowa Organizacja Morska (IMO) i Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).

Głównym celem tych przepisów jest zapewnienie, aby towary niebezpieczne były przewożone w sposób bezpieczny, tak aby nie stanowiły zagrożenia dla ludzi lub innych obiektów podczas transportu. W tym celu regulują one również, jakie informacje należy podać podczas transportu określonych produktów oraz w jaki sposób powinny być one pakowane i oznakowane.

Ponadto istnieją substancje, które zostały uznane za towary łatwo psujące się. Muszą być one przewożone ze szczególną ostrożnością i uwagą, aby nie uległy zepsuciu przed dotarciem do miejsca przeznaczenia. Ważnym zagadnieniem jest też transport materiałów ADR.

Towary niebezpieczne w transporcie drogowym

Przewóz towarów niebezpiecznych w transporcie drogowym, który obejmuje transport materiałów niebezpiecznych koleją i drogą wodną, wymaga zezwolenia wydanego przewoźnikowi. Przewóz musi odbywać się zgodnie z przepisami międzynarodowymi. Najważniejsze jest to, że należy podjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec szkodom dla ludzi i środowiska.

Towary niebezpieczne mogą być przewożone tylko wtedy, gdy są własnością przewoźnika lub zostały przez niego wysłane i są przechowywane zgodnie z prawem i przepisami.

Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za wszelkie szkody powstałe podczas transportu, ale w razie wypadku wynikającego z naruszenia tych zasad odpowiedzialność spada na stronę odpowiedzialną za wprowadzenie towarów niebezpiecznych na rynek lub ich transport.

Rodzaje materiałów niebezpiecznych

Materiały niebezpieczne w transporcie dzielimy na trzy główne kategorie:

1. 1. “Klasa 1” oznacza, że są one wysoce łatwopalne i palne; nie ulegają spaleniu bez obecności źródła zapłonu.
   2. “Klasa 2” oznacza, że mogą one podtrzymywać spalanie, ale nie zapalają się łatwo, więc istnieje ryzyko pożaru lub wybuchu w przypadku kontaktu z ciepłem, tarciem, uderzeniem lub iskrą elektryczną; są to zazwyczaj ciecze o temperaturze zapłonu poniżej 100 stopni Celsjusza i niskiej prężności par.
   3. “Klasa 3” odnosi się do przedmiotów niepalnych, które nie mogą się zapalić lub podpalić i stanowią niewielkie zagrożenie podczas transportu. Na przykład: papier, cukier i sól należą do klasy 3.

Transport materiałów niebezpiecznych — przepisy

Transport materiałów niebezpiecznych podlega ścisłym przepisom. Towary niebezpieczne mogą być używane zamiennie, ale często są one rozróżniane ze względu na zakres odpowiedzialności (np. towary niebezpieczne – takie, które stanowią zagrożenie dla zdrowia lub życia).

Przewóz ładunków niebezpiecznych jest regulowany przepisami prawa w krajach Unii Europejskiej i prawie wszystkich innych krajach.

Transport musi spełniać warunki określone w Konwencji Organizacji Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego (ICAO) o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, która została przyjęta w Chicago 7 grudnia 1944 r. i weszła w życie 5 kwietnia 1947 r., oraz w Dyrektywie 2008/68/WE “Transport drogowy towarów niebezpiecznych” z 26 lutego 2008 r.

Podsumowanie

Bez względu na to, czy transport jest realizowany za pomocą cystern, czy innych środków transportu drogowego, muszą zostać spełnione bardzo restrykcyjne dane dotyczące oznakowania i należytego opakowania substancji. Każdy kurs ma nadany swój indywidualny numer, a pojazd powinien mieć etykietę informacyjną, dzięki której szybko ustalimy, czy przewożone są tam informacje żrące, czy np. produkty pakowane w sztukach.

Warto jednak pamiętać o tym, że analiza zagrożeń rozpoczyna się o wiele wcześniej, niż przed zleceniem wysyłki. Materiał jest klasyfikowany, ładunek musi zostać zatwierdzony przez osoby wymienione w ww. dyrektywie, a następie odpowiednio zapakowany. W praktyce transport ładunku niebezpiecznego, jeśli zostały spełnione wszystkie wymagania techniczne przesyłki i dochowano najwyższych standardów pakowania, nie powinien wiązać się z dużym ryzykiem, co jednak nie zwalnia nas od odpowiedzialności!